مشارکت در‌امور درسی فرزندان، موفقیت بیشتر

کم‌کم ایام امتحانات آخر سال نزدیک می‌شود. همیشه وقتی به این ماه‌های سال می‌رسیم دغدغه و دلشوره پدر و مادرهایی که نگران آینده فرزندانشان هستند شروع شده و به فکر راهی برای کمک کردن به آنها می‌افتند. برخی با تحکم، امر به درس خواندن بیشتر می‌کنند، گروهی رفتاری محبت‌آمیز در پیش می‌گیرند، خانواده‌هایی هم از معلم خصوصی و کتاب و سی‌دی‌های آموزشی کمک می‌طلبند. همه این شیوه‌ها و راهکارها شاید در جای خودشان مناسب باشند، اما نکته‌ای مهم و ساده وجود دارد که نباید آن را نادیده گرفت.

کاری که نه فقط مختص روزهای پایانی سال، که در همه ماه‌های تحصیل می‌توان از آن استفاده کرد مشارکت والدین در درس و تحصیل بچه‌هاست؛ این برنامه کمک بزرگی است که هم فرزند خانواده از آن بهره خواهد برد و هم والدین. درست است، حتی والدین نیز در صورت همراهی با فرزندشان از مزایایی بهره خواهند برد.

محققان بر این عقیده هستند که همراهی و مشارکت والدین در امور درسی فرزندان اعتماد به نفس فرزند را افزایش می دهد و موفقیت‌های تحصیلی بیشتری را برای او در پی خواهد داشت.

همچنین شاید این شیوه برای بهبود رابطه والدین و فرزندان نیز مفید واقع شود و در دوره‌ای که خانواده‌ها کمتر فرصتی برای بودن در کنار یکدیگر دارند، درس و امتحان را بهانه‌ای برای بهبود روابط بدانند. اما محققان تنها فوایدی را که نصیب فرزندان می‌شود، بیان نکرده و مشارکت والدین را راهی برای درک بهتر آنها از امور و فرآیندهای کاری و درسی مدارس می‌دانند. آنها همچنین بر این باورند که همراهی والدین، دید صحیحی در مورد مدرسه فرزندشان به آنها خواهد داد.

پدر و مادری که وقت ندارند

شاید وقتی فواید این همراهی‌ها ذکر می‌شود، همه دوست داشته باشند که هم خودشان و هم فرزندانشان از این همه سود و منفعت بهره‌ای ببرند، اما به طور حتم راحت نخواهد بود که زمان و انرژی لازم برای این کار را پیدا کنیم. حتی وقتی در مدرسه جلسه‌ای برقرار است که باید والدین حضور پیدا کنند، برای برخی از والدین، این حضور، تجربه‌ای سخت و حتی ناخوشایند است. البته عده‌ای از والدین از آنجا که خودشان تجربه خوبی از دوران مدرسه ندارند، ترجیح می‌دهند که هر چه کمتر به این محیط بروند.

گروهی هم تمام ساعات روزشان را با مسائل کاری و نگهداری از فرزندان کوچک‌تر پر می‌کنند و دیگر زمانی برای این امور ـ از نظر آنها نه‌چندان مهم ـ باقی نمی‌ماند. اما همراهی و حمایت والدین در امر تحصیل فرزندان نکته‌ای است که نباید آن را نادیده گرفت.

استرس شب امتحان

استرس‌های ناشی از امتحان را نیز همه تجربه کرده‌ایم. بی‌خوابی‌های شب امتحان، بی‌اشتهایی، سردرد و نگرانی همه از علائم این نگرانی و استرس هستند. با این‌که همه ما از بزرگ و کوچک استرس را به شکل‌های گوناگون تجربه کرده و خواهیم کرد، اما شاید تحمل استرس قبل از امتحان برای بچه‌ها سخت‌تر و تحمل‌ناپذیرتر باشد.

‌یکی از دلایل ایجاد این استرس بروز شک و دودلی در مورد توانایی‌های خود فرد است. مخصوصاً زمانی که با سایر همکلاسی‌ها و همسالان مقایسه شوند. در این صورت است که اعتماد به‌نفس دانش‌آموز از بین رفته و نگرانی و ترس از نتیجه امتحان جای آن را می‌گیرد.

نقش والدین در کنترل استرس بچه‌ها

معمولاً والدین فکر می‌کنند هیچ کاری از دست آنها ساخته نیست و آنها نمی‌توانند استرس و ترس امتحان را کاهش دهند. در حالی که آنها به عنوان پدر یا مادر می توانند با انجام کارهایی ساده این شرایط سخت را برای فرزند و البته خودشان آسان‌تر سازند. زمانی که دانش‌آموز استرس را تجربه می‌کند، حتماً در فضای خانه و میان دیگر اعضای خانواده نیز حس ناخوشایندی وجود خواهد داشت. پس برای کاهش این حس، اولین کاری که می‌توانند انجام دهند صحبت کردن با دانش‌آموز است. در زمان و مکانی مناسب با فرزند خود صحبت کنید. البته بهتر است بگوییم شما باید خوب گوش کنید، اجازه دهید تا فرزندتان حس خودش را براحتی و کامل بیان کند.

پس از این مرحله باید به فکر راه‌حلی منطقی باشید:

• می‌توانید به او اطمینان دهید که می‌تواند با موفقیت امتحان را پشت سر بگذارد. در حقیقت حمایت و پشتیبانی والدین می‌تواند نگرانی‌های دانش‌آموز را کم کند و به او آرامش دهد.

•‌ همیشه حامی، مهربان و شریکی در مطالعه او باشید. قبل از امتحان باید مثبت‌نگر بوده و به او اطمینان دهید. پس از امتحان نیز سعی کنید در مورد مسائل این امتحان صحبت کنید و از آنها برای امتحانات آینده بهره ببرید نه این‌که سر موضوعی که دیگر نمی توان در موردش کاری انجام داد بحث کنید.

•‌ وعده‌های غذایی مرتب و سر ساعت، تمرکز را بهبود می‌بخشد. 30 درصد از کالری روزانه توسط مغز مصرف می‌شود پس اهمیت تغذیه مشخص است.

•‌ از مواد غذایی مفید برای تقویت قدرت تمرکز بچه‌ها استفاده کنید. رژیم غذایی متعادلی سرشار از میوه و سبزیجات، کم‌چرب و کم‌کافئین می‌تواند قدرت حافظه را افزایش داده و هنگام امتحانات به فرزند شما کمک کند. موز، انواع مغزها و سایر میوه‌ها به عنوان میان وعده‌هایی مناسب هستند. زیرا قند خون را در سطح متعادلی حفظ خواهند کرد.

•‌ به خواب فرزندتان نیز اهمیت دهید. خواب کافی (6 تا 8 ساعت) قدرت تفکر و تمرکز فرد را افزایش می‌دهد.

•‌ تفریحات کوتاه و جزیی باعث بهبود تفکر و کارآیی مغز می‌شوند. تفریحاتی مانند پیاده‌روی، بازی یا هر کاری که ذهن و بدن کودک را مجدد شارژ کند حتی تماشای کوتاه‌مدت تلویزیون.

•‌ اجازه دهید که دانش‌آموز خودش برای درس خواندن برنامه‌ریزی کند. شما می‌توانید در این راه کنار او بوده و کمکش کنید.

•‌ شما استرس و فشار بیشتری بر آنها تحمیل نکنید. در مواقع امتحانات از نقد آنها خودداری کرده و حمایت خود را بیشتر کنید.

• ‌ به فرزندان خود اطمینان دهید که امتحانات فقط یکی از مراحل سخت زندگی هستند پس نباید بیش از حد به بدن و ذهن خود لطمه وارد کنند.

• ‌ همچنین والدین باید محیط خانواده را به دور از هر گونه تنش حفظ کنند تا دانش‌آموز با آرامش به مطالعه بپردازد.

• ‌ نداشتن انتظارات زیاد و افراطی از دانش آموز نیز می تواند در کاهش استرس او کمک کند.

• ‌ فراموش نکنیم که استرس بخش غیر قابل انکار درس خواندن و تحصیل است، پس منطقی با این مشکل برخورد کنیم.

• ‌طبق نظر روان‌شناسان، کودکان و نوجوانان باید به اندازه کافی استرس داشته باشند، اما نه به حدی که منجر به اضطرب بیش از حد شود. پس در این روزها، این موارد را هم از یاد نبریم.

•‌ آنها را (بدون هرگونه فشار) تشویق کنیم.

•‌ با دوستان و همکلاسی‌ها و خواهران و برادران مقایسه‌شان نکنیم.

•‌ نوجوانان ممکن است بجز درس از مشکلات دیگری عذاب بکشند پس حتماً با آنها در مورد مسائل‌شان صحبت کنیم.

•‌ نوشیدن شیر می‌تواند هنگام خواب به آرامش و خواب راحت کمک کند.

•‌ خستگی موجب عدم تمرکز می‌شود. پس هیچ‌گاه اجازه ندهیم که بچه‌ها بیش از حد خود را خسته کنند.